Khám Phá Bản Chất Ghi Nhận Doanh Thu Theo IFRS 15 và Ảnh Hưởng Của Giá Trị Thời Gian Của Tiền Tệ

Hãy cùng nhau khám phá thế giới tài chính tinh tế của việc ghi nhận doanh thu theo IFRS 15 và mối quan hệ của nó với thời gian dòng tiền. Cho dù bạn là một chuyên gia tài chính hay chỉ đơn giản là người quan tâm đến chủ đề này, việc hiểu bản chất của cách và thời điểm ghi nhận doanh thu là vô cùng quan trọng.

Trong môi trường tài chính nhanh chóng của chúng ta, các nguyên tắc của IFRS 15 đứng như một người gác cổng, đảm bảo rằng doanh thu được ghi nhận phản ánh giá trị thực mà công ty kỳ vọng nhận được cho hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp. Nhưng câu chuyện trở nên phức tạp hơn khi lịch trình thanh toán liên quan đến những giao dịch này kéo dài qua nhiều khoảng thời gian.

Hãy tưởng tượng một kịch bản nơi một khoản thanh toán được nhận trước hoặc sau hơn 12 tháng so với thời điểm nghĩa vụ hiệu suất liên quan được thoả mãn. Ở đây, một thành phần tài chính quan trọng xuất hiện, đòi hỏi phải điều chỉnh giá giao dịch. Điều chỉnh này là sự phản ánh của giá trị thời gian của tiền tệ – một khái niệm cơ bản trong tài chính nhận ra sự biến đổi giá trị của tiền tệ theo thời gian.

Bây giờ, nếu khoảng cách thời gian là ít hơn 12 tháng, các công ty có quyền lựa chọn nhưng không bắt buộc phải xem xét đến giá trị thời gian của tiền tệ trong giá giao dịch. Điều cần ghi nhớ là doanh thu nên được ghi nhận dựa trên giá trị hợp lý hoặc giá bán thu tiền ngay vào ngày nghĩa vụ thực hiện (PO) được thực thi.

Để minh họa, hãy xem xét hai kịch bản:

Kịch bản Thanh toán Trước: Nếu thanh toán được nhận trước một khoản thời gian đáng kể, số tiền được ghi nhận có thể ít hơn giá bán đã nêu do giá trị thời gian của tiền tệ. Trong khoảng thời gian từ khi nhận thanh toán đến khi hoàn thành nghĩa vụ, doanh thu chưa được ghi nhận, nhưng chi phí lãi suất là, phản ánh lợi ích tài chính của công ty từ việc thanh toán sớm, thường dưới hình thức lãi suất phải trả.

Kịch bản Thanh toán Sau: Ngược lại, nếu thanh toán được nhận sau một thời gian dài kể từ khi nghĩa vụ hiệu suất được đáp ứng, số tiền được ghi nhận có thể cao hơn, một lần nữa do giá trị thời gian của tiền tệ. Tại ngày giao dịch, một khoản phải thu được ghi sổ ở mức dự kiến sẽ nhận được trong tương lai, với sự gia tăng được ghi nhận là doanh thu tài chính, đại diện cho việc cung cấp lợi ích tài chính của công ty cho khách hàng, thường dưới hình thức lãi suất có thể nhận được.

Cả hai kịch bản này đều là ví dụ về sự cân nhắc tỉ mỉ và giá trị tiền tệ tài chính mà IFRS 15 đòi hỏi. Việc ghi nhận doanh thu không chỉ là ghi nhận doanh số bán hàng; nó là việc nắm bắt bản chất kinh tế của các giao dịch kinh doanh.

VÍ DỤ CỤ THỂ MINH HỌA

Hãy tưởng tượng một hiệu sách cũng vận hành một "Câu Lạc Bộ Đọc Sách." Khách hàng có thể trả trước $120 để mua membership thành viên câu lạc bộ trong một năm, cho phép họ lấy một quyển sách mới miễn phí mỗi tháng từ hiệu sách. Bây giờ, hãy xem xét cách thức thời gian thanh toán có thể ảnh hưởng đến việc ghi nhận doanh thu cho hiệu sách.

Kịch bản 1: Thanh toán Trước

Một khách hàng quyết định trả đầy đủ phí thành viên ngay từ đầu năm. Theo IFRS 15, hiệu sách đã nhận tiền sớm và có nghĩa vụ cung cấp sách miễn phí mỗi tháng. Tuy nhiên, hiệu sách không thể ghi nhận toàn bộ $120 làm doanh thu ngay lập tức bởi vì nó chưa thực hiện xong nghĩa vụ của mình – sách vẫn chưa được trao đổi mỗi tháng.

Số tiền nhận trước đó nằm trong bảng cân đối kế toán như một khoản nợ phải trả (doanh thu chưa thực hiện). Khi mỗi tháng trôi qua và một quyển sách được trao, một phần của số tiền trả trước ($10) được chuyển từ nợ phải trả sang doanh thu trong bảng kê khai thu nhập.

Kịch bản 2: Thanh toán kéo dài nhiều hơn một năm

Hãy thay đổi ví dụ một chút. Giả sử hiệu sách cho phép khách hàng trả phí thành viên vào cuối năm. Điều này tạo ra một khoản phải thu trên sổ sách ở giá trị hiện tại của số tiền dự kiến thanh toán bởi vì cửa hàng thực sự cung cấp một khoản tín dụng cho khách hàng. Khi hiệu sách thực hiện nghĩa vụ của mình bằng cách cung cấp sách hàng tháng, nó có thể ghi nhận doanh thu hàng tháng. Đến cuối năm, khi khách hàng trả $120, hiệu sách cũng sẽ ghi nhận thu nhập lãi suất, phản ánh lợi ích của việc cung cấp điều kiện tín dụng.

Hiểu với Một Phép So Sánh Thực Tế

Hãy xem xét nó như một khu vườn mà bạn trả tiền trước khi nó được trồng (thanh toán trước) so với một khu vườn mà bạn trả tiền sau khi thưởng thức những bông hoa (thanh toán sau). Nếu bạn trả trước, người làm vườn giữ tiền của bạn trước khi tất cả các loài hoa được trồng; bạn có thể trả ít hơn vì khoản thanh toán bây giờ có giá trị hơn so với cùng một khoản thanh toán phân bổ qua thời gian. Nếu bạn đồng ý trả tiền sau khi vườn hoa nở rộ, bạn sẽ trả nhiều hơn, bồi thường cho người làm vườn vì đã chờ đợi khoản tiền trong khi bạn tận hưởng vườn hoa.

Trong cả hai trường hợp, người làm vườn (hiệu sách) phải xem xét khi nào họ nhận được tiền và khi nào họ thực hiện công việc, để báo cáo thu nhập một cách chính xác. Đối với câu lạc bộ sách, dù họ nhận tiền bây giờ hay sau, họ phân bổ doanh thu qua năm khi họ thực hiện lời hứa cung cấp sách.

Việc hiểu biết những nguyên tắc này không chỉ giúp tuân thủ với các tiêu chuẩn báo cáo tài chính mà còn cung cấp một bức tranh rõ ràng hơn về sức khỏe tài chính của công ty. Vì vậy, dù bạn là một bên liên quan phân tích báo cáo tài chính hay một công ty đang báo cáo chúng, việc nắm vững bản chất của IFRS 15 là một hành trình đáng để trải qua.

Bài viết trên hỗ trợ học viên CertIFR ACCA của Trung tâm đào tạo Audit Care Việt Nam, nếu quý vị muốn chia sẻ thông tin này vui lòng ghi rõ nguồn bài viết như sau:

• Tác giả: Nguyễn Thị Thủy, ACCA - Giảng viên ACCA tại AuditCareVietnam (ACV)
• Link bài viết này

Trân trọng cám ơn!

Hà Nội, Ngày 7/4/2024

Bài viết được thân gửi tới học viên CertIFR ACCA (MS91) của ACV, các anh chị vui lòng tham khảo slide số 8 Module 3 - IFRS 15 chúng ta vừa học chiều hôm qua nhé! Cám ơn tất cả anh chị học viên.

Tiếp tục tuyển sinh chương trình học video 24/7 kèm tài khoản thi chứng chỉ CertIFR trị giá 285 bảng Anh (gần 10.000.000đ) với combo cực ưu đãi tại đây.

Ban Hỗ Trợ Đào Tạo ACV