"Lời ít, lo nhiều" – Từ hóa đơn điện tử đến BHXH bắt buộc, ai thương hộ kinh doanh nhỏ?

Vẫn câu chuyện chị bán văn phòng phẩm đầu ngõ nhà tôi. "Chị bán có nhiêu đâu mà cũng phải đóng bảo hiểm nữa là sao Em ?!" Chị lại nói vậy, khi tôi ghé mua vài cây bút hôm nay. Chị – chủ tiệm văn phòng phẩm nhỏ đầu ngõ. Vẫn dáng người gầy, tay lấm mực, giọng nhỏ nhẹ như sợ làm phiền người khác.
Hôm nay, nỗi lo của chị không còn là hóa đơn điện tử.
Mà là… bảo hiểm xã hội bắt buộc.

“Ngày xưa chị nghe nói ai muốn thì tham gia tự nguyện. Giờ bảo ai có đăng ký hộ kinh doanh là phải đóng bắt buộc.
Mà chị có đi làm công đâu… Chị có ốm thì cũng nghỉ ở nhà chứ đâu xin ai…”

Tôi nghe mà thương.❤
Thương vì chị không phản đối – chỉ chưa hiểu.
Thương vì chị không tiếc tiền – chỉ sợ làm sai.

Tôi hiểu nỗi hoang mang ấy không chỉ của riêng chị.
Từ ngày 01/7/2025, theo Luật BHXH 2024, chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh chính thức sẽ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Không phải vì Nhà nước làm khó.
Mà vì muốn mọi người lao động – dù là tự làm chủ – cũng được bảo vệ khi về già, khi đau ốm, khi chẳng may mất sức lao động.

💡 Vậy chị cần biết gì?

✅ 1. Ai phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025?

Căn cứ theo:
Luật Bảo hiểm xã hội số 24/2024/QH15, được Quốc hội thông qua ngày 27/06/2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.

➡ Khoản 1 Điều 2 – Luật BHXH 2024: “Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm: …
đ) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh.”

🔍 => Điều này có nghĩa là chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh chính thức sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/7/2025. Trước đó, họ chỉ có thể tham gia BHXH tự nguyện.

✅ 2. Mức đóng BHXH bắt buộc là bao nhiêu?

Căn cứ theo:
Điểm a, b Khoản 4 Điều 33 – Luật BHXH 2024:

“Mức đóng của người lao động là:
a) 3% vào Quỹ ốm đau và thai sản
b) 22% vào Quỹ hưu trí và tử tuất”

➡ Tổng cộng: 25% trên tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

✅ 3. Căn cứ để tính mức đóng là gì?

Điểm d Khoản 1 Điều 31 – Luật BHXH 2024

“Chủ hộ kinh doanh được tự lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.”

Và theo:
Khoản 13 Điều 141 – Luật BHXH 2024:

“Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu theo luật này bằng mức lương cơ sở hiện hành.”

👉 Hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng.
→ Do đó, mức đóng thấp nhất của chủ hộ là:
25% x 2.340.000 = 585.000 đồng/tháng

✅ 4. Hình thức đóng thế nào?

Chủ hộ kinh doanh có thể chọn: Đóng hàng tháng, Đóng 3 tháng/lần, Hoặc 6 tháng/lần

✅ Đóng để làm gì?
Để sau này khi về hưu – chị có lương hưu.
Khi ốm đau – có trợ cấp.
Khi chẳng may mất – người thân được hưởng tử tuất.

Không chỉ người làm công, mà người làm chủ nhỏ lẻ – như chị – cũng xứng đáng được an sinh. Tôi ngồi xuống, mở điện thoại, đọc cho chị nghe từng điều khoản một cách dễ hiểu.
Chị gật đầu: “Nếu vậy thì chị sẽ tìm hiểu thêm. Chứ chị không muốn bị hiểu lầm là trốn luật…”

Tôi cười.
Vì tôi hiểu, chị – và bao người như chị – chỉ cần được lắng nghe, được giải thích bằng thứ ngôn ngữ đời thường.
Không cần lời giảng, không cần sách luật dày cộp.
Chỉ cần có ai đó kiên nhẫn ngồi lại – cùng họ đi qua từng thay đổi.

📌 Từ nay đến 01/7/2025 vẫn còn thời gian.
Nếu bạn đang là chủ hộ kinh doanh, hoặc có người thân đang buôn bán nhỏ…
Đừng để họ bỡ ngỡ khi ngày ấy đến.

Hiểu để không hoang mang.
Làm đúng để yên tâm.
Và để thấy – mình cũng đang được Nhà nước bảo vệ, như mọi người lao động khác.

Vì ai cũng xứng đáng được buôn bán đàng hoàng – đúng luật – và yên tâm.

Liên hệ Zalo Nhi Nguyễn: 0985730337