Phân loại lại khoản đầu tư sang đầu tư Trái phiếu

Văn phòng VCCA kính đề nghị Hội đồng cố vấn chuyên môn và quý hội viên hỗ trợ 1 tình huống sau: Công ty A có mua trái phiếu qua công ty chứng khoán là đại lý lưu ký, đồng thời, công ty chứng khoán có cam kết mua lại sau 1 thời gian (trước thời hạn đáo hạn của trái phiếu). Do đó, tại thời điểm mua Công ty A chỉ phân loại là Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn. Hiện tại, do khó khăn chung nên Công ty chứng khoán không thực hiện được cam kết mua lại như hợp đồng đã ký. Trái phiếu Công ty A mua cũng đã đáo hạn nhưng chưa được thanh toán. Năm 2024, Công ty A đã xác nhận “tán thành” vào phiếu lấy ý kiến về việc kéo dài kỳ hạn của trái phiếu đến 2025. Đồng thời, ký văn bản thỏa thuận về việc hủy bỏ cam kết mua lại của công ty chứng khoán, chứng khoán chuyển thành “chuyển nhượng tự do” thay vì “hạn chế chuyển nhượng” như trước đây. Vậy Công ty A muốn hỏi 2 nội dung như sau: 1. Tại 31/12/2023, Công ty A có phải trích lập dự phòng cho khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn nữa hay không? (do mục đích đầu tư ban đầu) 2. Có thực hiện phân loại lại khoản đầu tư sang đầu tư Trái phiếu không?

Thủy ACCA xin được chia sẻ dưới góc độ cá nhân như sau:

1. Trích lập dự phòng cho khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn tại 31/12/2023

• Theo Thông tư 200 và VAS: Các quy định về đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn thường yêu cầu công ty phải đánh giá giá trị hợp lý của khoản đầu tư tại mỗi kỳ báo cáo. Nếu có bằng chứng về việc giảm giá trị dài hạn và không thể phục hồi, công ty cần trích lập dự phòng giảm giá. Tuy nhiên, quyết định trích lập dự phòng phụ thuộc vào việc đánh giá khả năng thu hồi giá trị đầu tư dựa trên các yếu tố như khả năng phá sản của phát hành, thay đổi trong điều kiện thị trường, và việc thay đổi kỳ hạn trái phiếu.
• Theo IFRS/IAS: Cụ thể, IFRS 9 về công cụ tài chính yêu cầu đánh giá lại giá trị fair value của khoản đầu tư và xác định khoản lỗ tài chính thông qua lãi/lỗ kỳ này nếu có sự giảm giá. IFRS 9 cũng đưa ra cách tiếp cận dựa trên ba mức độ của mô hình mất giá tín dụng dự đoán, yêu cầu các doanh nghiệp phải tính toán dự phòng dựa trên thông tin tài chính dự đoán chứ không chỉ dựa trên sự kiện đã xảy ra.

Với thông tin bạn cung cấp, việc công ty chứng khoán không thể thực hiện cam kết mua lại và việc kéo dài kỳ hạn của trái phiếu có thể được xem là dấu hiệu của việc giảm giá. Do đó, Công ty A cần đánh giá lại giá trị hợp lý của khoản đầu tư và xem xét trích lập dự phòng cho khoản đầu tư này tại 31/12/2023 theo cả VAS và IFRS 9.

2. Phân loại lại khoản đầu tư sang đầu tư Trái phiếu

• Theo Thông tư 200 và VAS: Việc phân loại lại khoản đầu tư phụ thuộc vào mục đích đầu tư và khả năng thực hiện của công ty. Nếu mục đích đầu tư và khả năng kiểm soát, cũng như dự định về việc giữ hoặc bán trái phiếu đã thay đổi (chuyển từ "hạn chế chuyển nhượng" sang "chuyển nhượng tự do"), có thể cần phải xem xét lại việc phân loại khoản đầu tư này.
• Theo IFRS/IAS: IFRS 9 cung cấp hướng dẫn cụ thể về phân loại và đo lường công cụ tài chính dựa trên mô hình kinh doanh của doanh nghiệp và các tính chất dòng tiền của công cụ tài chính. Nếu có sự thay đổi về mô hình kinh doanh hoặc nếu công cụ tài chính không còn phù hợp với mục đích đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn do thay đổi trong điều kiện và tính chất dòng tiền, việc phân loại lại có thể là cần thiết.

Công ty A cần xem xét cả hai khía cạnh về việc trích lập dự phòng và phân loại lại khoản đầu tư dựa trên sự thay đổi của điều kiện thị trường, khả năng phục hồi của khoản đầu tư và sự thay đổi về mục đích và điều kiện của khoản đầu tư.

Xin được nhận thêm ý kiến từ các anh chị. Trên đây là quan điểm cá nhân của Thủy. Xin chân thành cảm ơn!
Nguyễn Thị Thủy, ACCA
Hà Nội, 02/03/2024

***Mời tham gia CLBKTTQ (VCCA): Vào nhóm và tải form đăng ký đã ghim, hoàn thiện hồ sơ và gửi theo thông tin về văn phòng CLBKTTTQ

***Mời tham gia nhóm cộng đồng Hội Những Người Yêu ACCA tại đây!