Một số vấn đề tồn đọng trong việc quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh
Hiện nay, có một số vấn đề tồn đọng trong việc quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh, gây khó khăn cho quá trình thu thuế và quản lý ngân sách nhà nước. Dưới đây là các vấn đề nổi bật:
1. Chưa đầy đủ về việc kê khai thu nhập
- Doanh thu kê khai không chính xác: Nhiều hộ kinh doanh kê khai doanh thu không trung thực, gây khó khăn cho cơ quan thuế trong việc xác định chính xác thu nhập chịu thuế.
- Khó kiểm soát các giao dịch tiền mặt: Do đặc thù của nhiều hộ kinh doanh sử dụng tiền mặt, không có hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn giấy, việc kiểm soát doanh thu thực tế trở nên khó khăn, dễ dẫn đến thất thoát thuế.
2. Phương pháp thu thuế chưa phù hợp
- Phương pháp thu thuế khoán còn nhiều bất cập: Việc áp dụng thuế khoán cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ không phản ánh chính xác doanh thu và lợi nhuận thực tế của từng hộ kinh doanh. Điều này dẫn đến việc một số hộ nộp thuế quá ít so với doanh thu thực tế, trong khi một số khác lại bị nộp quá nhiều.
- Không đồng bộ giữa các ngành nghề và khu vực: Chính sách thuế cho các ngành nghề kinh doanh và khu vực địa lý chưa đồng bộ, dẫn đến sự thiếu công bằng giữa các hộ kinh doanh cùng quy mô nhưng ở các vùng khác nhau.
3. Cơ chế quản lý còn lỏng lẻo
- Thiếu công cụ giám sát hiệu quả: Cơ quan thuế chưa có đủ công cụ và phương tiện kỹ thuật để giám sát các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh, đặc biệt là các hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, sử dụng nhiều tiền mặt và không có hệ thống kế toán bài bản.
- Chưa áp dụng hiệu quả hóa đơn điện tử: Mặc dù việc sử dụng hóa đơn điện tử đã được khuyến khích, nhiều hộ kinh doanh, đặc biệt là hộ nhỏ lẻ, vẫn chưa áp dụng, dẫn đến tình trạng gian lận và thất thoát doanh thu không bị phát hiện.
4. Chính sách hỗ trợ chưa rõ ràng
- Chính sách ưu đãi không rõ ràng: Mặc dù có nhiều chính sách ưu đãi về thuế cho hộ kinh doanh mới thành lập hoặc gặp khó khăn trong hoạt động, nhưng việc triển khai còn chậm và thiếu hướng dẫn cụ thể, khiến nhiều hộ kinh doanh chưa tiếp cận được.
- Thiếu hỗ trợ về công nghệ và quy trình: Nhiều hộ kinh doanh gặp khó khăn trong việc chuyển đổi sang các quy trình quản lý hiện đại như hóa đơn điện tử hoặc quản lý doanh thu qua hệ thống thanh toán điện tử.
5. Nhận thức về thuế còn thấp
- Nhận thức về nghĩa vụ thuế chưa cao: Nhiều hộ kinh doanh vẫn xem việc nộp thuế như một gánh nặng thay vì trách nhiệm và nghĩa vụ. Điều này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về lợi ích của thuế đối với sự phát triển chung của nền kinh tế và xã hội.
- Thói quen kinh doanh không minh bạch: Văn hóa kinh doanh theo kiểu “tự do” mà không chịu sự giám sát của nhà nước vẫn phổ biến, đặc biệt trong khu vực kinh tế phi chính thức.
6. Khó khăn trong việc kiểm tra và giám sát
- Thiếu nhân lực và nguồn lực: Cơ quan thuế thiếu nhân lực và công cụ để giám sát tất cả các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đặc biệt là ở những khu vực có mật độ kinh doanh lớn và đa dạng.
- Khó khăn trong việc thanh tra tại chỗ: Việc thanh tra, kiểm tra thực tế tại các hộ kinh doanh gặp nhiều khó khăn do quy mô nhỏ, tính chất không chính thức và sự thiếu hợp tác của một số hộ kinh doanh.
7. Tính phức tạp của hệ thống thuế
- Quy định về thuế phức tạp và thay đổi liên tục: Nhiều hộ kinh doanh gặp khó khăn trong việc hiểu và tuân thủ các quy định về thuế do sự phức tạp của hệ thống pháp luật về thuế và việc thay đổi chính sách thường xuyên.
- Chi phí tuân thủ cao: Chi phí tuân thủ, bao gồm chi phí kế toán và hành chính, là gánh nặng đối với các hộ kinh doanh nhỏ.
Những vấn đề tồn đọng này cần có các giải pháp mang tính toàn diện và lâu dài để đảm bảo việc thu thuế đối với hộ kinh doanh trở nên minh bạch, công bằng và hiệu quả hơn.
Audit Care Việt Nam Newsletter
Join the newsletter to receive the latest updates in your inbox.