Các đề xuất cải thiện thu thuế hộ kinh doanh

Để công khai và minh bạch trong việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, đặc biệt khi 70% hộ kinh doanh cá thể hiện nay có thỏa thuận mức thuế khoán với cơ quan thuế và không có hóa đơn chứng từ đầy đủ, cần có một loạt giải pháp tổng hợp. Dưới đây là các đề xuất nhằm cải thiện tình hình:

1. Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử

• Áp dụng hóa đơn điện tử rộng rãi: Việc bắt buộc các hộ kinh doanh cá thể, đặc biệt là các hộ có quy mô lớn, sử dụng hóa đơn điện tử trong các giao dịch sẽ giúp theo dõi chính xác doanh thu và giảm nguy cơ thất thu thuế. Hóa đơn điện tử không chỉ giúp minh bạch hóa việc ghi nhận doanh thu mà còn cung cấp cơ sở pháp lý cho cả hộ kinh doanh và cơ quan thuế trong quá trình kiểm tra và thanh tra.
• Đơn giản hóa việc sử dụng hóa đơn điện tử: Để khuyến khích hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, cơ quan thuế cần hỗ trợ đào tạo, tư vấn và cung cấp công nghệ phù hợp với quy mô của hộ kinh doanh. Cần đảm bảo rằng việc áp dụng hóa đơn điện tử không trở thành gánh nặng về chi phí và thời gian cho các hộ kinh doanh nhỏ.

2. Sử dụng công nghệ để quản lý và giám sát doanh thu

• Xây dựng hệ thống quản lý doanh thu trực tuyến: Cơ quan thuế cần phát triển và triển khai các hệ thống quản lý doanh thu trực tuyến, nơi các hộ kinh doanh có thể cập nhật doanh thu hàng ngày hoặc hàng tuần. Hệ thống này có thể tích hợp với các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt, tạo điều kiện cho việc theo dõi và giám sát doanh thu một cách minh bạch.
• Tích hợp thanh toán không dùng tiền mặt: Khuyến khích hoặc bắt buộc các hộ kinh doanh sử dụng các hình thức thanh toán điện tử (qua thẻ ngân hàng, ví điện tử) để tạo ra các bản ghi giao dịch có thể kiểm soát và đối chiếu. Điều này không chỉ giúp cơ quan thuế nắm bắt chính xác hơn các hoạt động kinh doanh mà còn giảm nguy cơ trốn thuế.

3. Cải tiến phương pháp thu thuế khoán

• Đánh giá doanh thu theo tiêu chuẩn ngành nghề: Thay vì dựa vào sự thỏa thuận giữa hộ kinh doanh và cơ quan thuế, việc áp dụng các tiêu chuẩn doanh thu tối thiểu dựa trên ngành nghề và khu vực kinh doanh sẽ giúp xác định mức thuế khoán công bằng và hợp lý hơn. Điều này cũng giúp giảm thiểu rủi ro hộ kinh doanh kê khai sai hoặc bị áp đặt mức thuế không chính xác.
• Kiểm tra, đối chiếu thực tế định kỳ: Cơ quan thuế cần tiến hành các đợt kiểm tra, thanh tra định kỳ hoặc ngẫu nhiên để đối chiếu giữa doanh thu kê khai và thực tế kinh doanh của các hộ. Điều này nhằm phát hiện và ngăn chặn tình trạng trốn thuế và kê khai sai lệch.

4. Tăng cường sự phối hợp giữa cơ quan thuế và chính quyền địa phương

• Xây dựng cơ chế phối hợp: Chính quyền địa phương thường nắm rõ hoạt động kinh doanh của các hộ trên địa bàn. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các ban ngành địa phương để theo dõi và giám sát các hộ kinh doanh, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh doanh nhỏ lẻ hoặc kinh tế phi chính thức.
• Cập nhật dữ liệu liên tục: Hệ thống thuế cần xây dựng cơ sở dữ liệu liên kết với các cơ quan quản lý kinh doanh để cập nhật thông tin về hoạt động kinh doanh, giấy phép và doanh thu của các hộ kinh doanh.

5. Đơn giản hóa quy trình khai thuế và cải cách hành chính

• Rút ngắn và đơn giản hóa thủ tục thuế: Quy trình kê khai và nộp thuế cần đơn giản, dễ hiểu và giảm thiểu thủ tục hành chính. Điều này sẽ khuyến khích hộ kinh doanh tự nguyện nộp thuế và tuân thủ đúng quy định. Việc triển khai các hệ thống khai thuế trực tuyến đơn giản và dễ sử dụng cũng là một giải pháp để giảm gánh nặng về hành chính.
• Cung cấp các công cụ tự động hóa: Hỗ trợ hộ kinh doanh thông qua các công cụ quản lý đơn giản như phần mềm kế toán miễn phí hoặc chi phí thấp, giúp họ quản lý doanh thu, chi phí và tính toán thuế dễ dàng hơn.

6. Nâng cao nhận thức và khuyến khích tự giác tuân thủ

• Tăng cường giáo dục về nghĩa vụ thuế: Cơ quan thuế cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục hộ kinh doanh về tầm quan trọng của việc nộp thuế, cũng như các lợi ích mà họ nhận được từ việc tuân thủ thuế. Điều này có thể thông qua các chương trình đào tạo, hội thảo hoặc các tài liệu hướng dẫn.
• Chính sách ưu đãi thuế: Đưa ra các chính sách ưu đãi cho các hộ kinh doanh tuân thủ tốt như giảm thuế hoặc ưu đãi về thuế cho những năm đầu mới thành lập, nhằm khuyến khích sự tự giác trong việc kê khai và nộp thuế.

7. Tăng cường thanh tra và xử lý vi phạm

• Xây dựng cơ chế xử lý mạnh mẽ: Cần có các biện pháp chế tài mạnh mẽ đối với các hộ kinh doanh trốn thuế hoặc kê khai không đúng, bao gồm phạt tiền hoặc thậm chí cấm hoạt động kinh doanh trong một thời gian. Điều này sẽ tạo áp lực và nâng cao tính tuân thủ của các hộ kinh doanh cá thể.
• Sử dụng công cụ thanh tra tự động: Áp dụng công nghệ vào việc phân tích dữ liệu doanh thu, so sánh giữa các hộ kinh doanh cùng ngành nghề để phát hiện những trường hợp có dấu hiệu trốn thuế hoặc kê khai không đúng. Điều này giúp cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào các hộ kinh doanh có rủi ro cao.

8. Đề xuất cơ chế đối thoại và hỗ trợ giữa cơ quan thuế và hộ kinh doanh

• Tạo diễn đàn đối thoại: Tổ chức các diễn đàn, hội thảo hoặc kênh trực tuyến để cơ quan thuế có thể lắng nghe ý kiến và khó khăn của các hộ kinh doanh, từ đó cải thiện quy trình thu thuế cũng như hỗ trợ kịp thời cho các vấn đề phát sinh.
• Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính: Cung cấp các chương trình hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ kinh doanh trong việc thực hiện các quy trình kế toán, quản lý doanh thu hoặc kê khai thuế. Điều này sẽ giúp họ dễ dàng tuân thủ các quy định về thuế hơn.

Kết luận:

Để công khai và minh bạch trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cần có sự cải cách tổng thể từ việc áp dụng công nghệ, nâng cao ý thức tuân thủ thuế, đến sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và chính quyền địa phương. Ngoài ra, việc tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh trong việc khai thuế, sử dụng hóa đơn điện tử và nâng cao tính minh bạch trong quy trình thu thuế là những yếu tố cốt lõi giúp giảm thiểu thất thu thuế và đảm bảo sự công bằng trong hệ thống thuế.