3 lý do khiến doanh nghiệp Việt thất bại khi áp dụng IFRS

I. Giới thiệu

Việc áp dụng IFRS tại Việt Nam không còn là xu hướng — đó là yêu cầu bắt buộc theo Quyết định 345/QĐ‑BTC đến năm 2030. Dù vậy, nhiều doanh nghiệp đã vấp phải thất bại trong hành trình chuyển đổi từ VAS sang IFRS, dẫn đến sàng lọc nội bộ, công bố thiếu minh bạch và ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn. Vậy đâu là 3 lý do chủ chốt?

II. Lý do 1: Thiếu chuẩn bị – đào tạo không đủ, nhận thức yếu

🔎 Thực trạng tại Việt Nam

·       Nhiều kế toán trưởng, kiểm toán viên, CFO tại các doanh nghiệp lớn vẫn chưa nắm rõ bản chất và nội dung chuyên sâu của các chuẩn IFRS như IFRS 9 (Công cụ tài chính), IFRS 15 (Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng), IFRS 16 (Hợp đồng thuê).

·       Đào tạo IFRS tại Việt Nam vẫn chủ yếu mang tính lý thuyết, thiếu gắn kết với thực tiễn vận hành hệ thống kế toán – tài chính của doanh nghiệp.

·       Sự hiểu nhầm phổ biến rằng chỉ cần "dịch" báo cáo VAS sang tiếng Anh là đạt IFRS.

💔 Hệ quả

• Do nhận thức sai lệch và thiếu đào tạo thực hành, doanh nghiệp dễ mắc lỗi trong việc phân loại, đo lường tài sản thuê, dự phòng tổn thất tín dụng, và ghi nhận doanh thu.
• Báo cáo tài chính không đáp ứng yêu cầu minh bạch theo chuẩn quốc tế, không được các nhà đầu tư hoặc kiểm toán nước ngoài chấp thuận.

🌐 Case study quốc tế

LinkedIn.

Trên LinkedIn, chuyên gia Pankaj Jain đã chỉ ra 5 sai lầm phổ biến khi doanh nghiệp chuyển đổi sang IFRS, trong đó có việc các doanh nghiệp đối xử IFRS giống như chuẩn kế toán quốc gia. Cụ thể, nhiều công ty bỏ qua sự khác biệt trọng yếu giữa IFRS và các chuẩn địa phương trong IFRS 9, 15 và 16 – điều mà các doanh nghiệp Việt Nam cũng rất dễ mắc phải.

III. Lý do 2: Không ứng dụng công nghệ hỗ trợ – sai sót nghiệp vụ và vận hành

🔎 Khó khăn thực tiễn

·       Đa số doanh nghiệp Việt vẫn sử dụng Excel, thiếu các giải pháp công nghệ chuyên biệt cho IFRS.

·       Các nghiệp vụ phức tạp như hợp nhất báo cáo, tính toán tài sản thuê, hoặc phân bổ doanh thu theo hợp đồng khó có thể thực hiện chính xác bằng tay.

·       Việc kiểm tra, truy xuất và tích hợp dữ liệu thiếu đồng bộ, dẫn đến sai lệch số liệu và làm chậm quá trình đóng sổ.

💔 Hệ quả

·       Sai sót định kỳ trong báo cáo tài chính, khiến chi phí kiểm toán và hiệu chỉnh tăng cao.

·       Không đáp ứng được yêu cầu công bố thông tin theo IFRS, làm gián đoạn tiến trình IPO, niêm yết hoặc huy động vốn quốc tế.

🌐 Case study quốc tế

·       Walmart đã triển khai giải pháp Nakisa để quản lý hơn 65.000 hợp đồng thuê trên toàn cầu theo IFRS 16, tích hợp với hệ thống SAP. Kết quả là họ tự động hóa toàn bộ quy trình kế toán thuê, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm hàng triệu USD chi phí vận hành.

·       Nestlé cũng sử dụng hệ thống cloud-based để xử lý 40.000 hợp đồng thuê theo IFRS 16. Nhờ công nghệ, tập đoàn này đảm bảo việc tuân thủ IFRS trên toàn cầu, trong khi vẫn duy trì tốc độ đóng sổ tài chính theo yêu cầu cổ đông.

👉 Bài học: Không có công nghệ phù hợp, việc áp dụng IFRS trở nên rủi ro, tốn kém và kém hiệu quả.

IV. Lý do 3: Thiếu tư duy tích hợp – báo cáo IFRS không chỉ là số liệu kế toán

🔎 Sai lầm phổ biến

• Nhiều doanh nghiệp Việt coi việc áp dụng IFRS chỉ là chuyển đổi báo cáo tài chính, mà không nhận ra đây là cơ hội để tái cấu trúc toàn bộ hệ thống tài chính, quản trị và kiểm soát nội bộ.
• Thiếu sự phối hợp giữa phòng kế toán, chiến lược, IT, kiểm toán nội bộ và bộ phận quản lý rủi ro.

💔 Hệ quả

·       Báo cáo IFRS chỉ đạt yêu cầu hình thức, không phản ánh đúng chiến lược và hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp.

·       Không đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao từ các nhà đầu tư về tính minh bạch, ESG và tư duy phát triển bền vững.

🌐 Case study quốc tế

• ABN AMRO (Hà Lan) áp dụng Integrated Thinking, kết nối dữ liệu tài chính & phi tài chính, giúp cải thiện độ minh bạch chiến lược khi áp IFRS .

· Ngân hàng ABN AMRO (Hà Lan) là ví dụ điển hình về việc áp dụng tư duy "Integrated Thinking" – kết hợp dữ liệu tài chính và phi tài chính khi báo cáo theo IFRS. Nhờ chiến lược này, họ cải thiện rõ rệt độ minh bạch và năng lực phản hồi chiến lược, đồng thời nâng cao niềm tin từ cổ đông và các tổ chức giám sát.

👉 Bài học: Việc áp dụng IFRS hiệu quả cần tư duy tích hợp – coi báo cáo là công cụ truyền thông chiến lược chứ không chỉ là tài liệu kế toán.

V. Bài học quan trọng & giải pháp ứng dụng cho DN Việt

VI. Tính cấp thiết tại Việt Nam

• Giai đoạn 2025–2028 là thời kỳ cao điểm cho các DN niêm yết, FDI và công ty mẹ chuyển đổi sang IFRS tự nguyện (sau đó sẽ là bắt buộc).
• Nếu không hành động sớm, doanh nghiệp có thể bị đánh giá thấp khi huy động vốn, không đáp ứng được tiêu chí IPO, hoặc gặp khó trong kiểm toán quốc tế.

VII. Kết luận & Mời thảo luận

Trong quá trình chuyển đổi sang IFRS, doanh nghiệp Việt dễ thất bại nếu:

1. Thiếu đào tạo và chuẩn bị đúng trọng tâm;
2. Không đầu tư công nghệ hỗ trợ IFRS;
3. Không xây dựng tư duy tích hợp trong quản trị và báo cáo.

✍️ Gợi mở thảo luận

Bạn đã gặp khó khăn nào khi bắt đầu IFRS tại doanh nghiệp?

• Về đào tạo: DN bạn đã có lộ trình chưa?
• Về công nghệ: Có đang sử dụng phần mềm nào hỗ trợ không?
• Về tư duy: DN bạn đã tích hợp các yếu tố ESG, CSR, chiến lược trong báo cáo chưa?

📩 Comment hoặc inbox để nhận miễn phí “Checklist chống thất bại khi áp dụng IFRS + Bộ slide mẫu Integrated Thinking” (tài liệu sẵn sàng gửi).

THÔNG TIN BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM: Nhóm Zalo hỗ trợ tư vấn tại đây https://zalo.me/g/epiklg342! | Hotline: 024 3991 1726 - 0945 786 203 | Mobile (Ms Thủy ACCA): 098 359 8586 | Email: acv1@auditcare.vn; thuynguyen@auditcare.vn | Fanpage: Audit Care Vietnam - Thủy Nguyễn ACCA | Youtube: Thuy Nguyen ACCA | Website: https://auditcarevietnam.vn | Tiktok: https://www.tiktok.com/@auditcare_vietnam  | Linkedin: https://www.linkedin.com/in/thuynacca/